Ngày 13/9, VOA Tiếng Việt có bài, “Giới phân tích: Chuyến đi của ông Phan Văn Giang đến Mỹ có thể mở đường cho thỏa thuận C-130”.
Theo đó, các nhà phân tích cho biết, chuyến thăm Washington tuần này, của Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang, cho thấy những tiến bộ trong hợp tác giữa 2 nước, bất chấp sự xuất hiện của chủ nghĩa dân tộc cực đoan ở Việt Nam, có dấu hiệu như, cảm tính chống Mỹ đang gia tăng.
VOA dẫn nhận định của một nhà phân tích tại Hoa Kỳ, cho rằng, chuyến đi của ông Giang đã đặt nền tảng cho việc Hà Nội có khả năng mua máy bay vận tải quân sự từ Hoa Kỳ, trong năm nay.
VOA cho hay, ông Giang đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin tại Lầu Năm Góc, vào ngày 9/9. Cả 2 nhà lãnh đạo “tái khẳng định tầm quan trọng của quan hệ đối tác Hoa Kỳ – Việt Nam”. Hai nhà lãnh đạo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác, giải quyết những tác động lâu dài của cuộc chiến Việt Nam.
VOA dẫn nhận xét của Giáo sư Zachary Abuza, từ Hoa Kỳ, rằng, các nỗ lực hòa giải chiến tranh chung cũng đặt nền tảng cho hợp tác quốc phòng.
“Hoa Kỳ rất hài lòng với sự phát triển trong quan hệ quốc phòng song phương. Nó bắt đầu từ mức rất thấp, và được xây dựng dựa trên các sứ mệnh nhân đạo.”
“Chúng ta chỉ tiếp tục xây dựng trên cơ sở đó” – ông Abuza cho biết thêm.
VOA trích nguồn tin từ một hãng tin quốc tế, cho biết vào tháng 7 rằng, Hà Nội đang cân nhắc mua máy bay vận tải Lockheed Martin C-130 của Hoa Kỳ.
VOA tiếp tục dẫn bình luận của nhà phân tích tại Hoa Kỳ, cho rằng, thỏa thuận C-130 đã được thảo luận, nhưng chưa hoàn tất trong chuyến thăm của ông Giang. Nhà phân tích cho biết, thỏa thuận đã bị trì hoãn bởi “bộ máy quan liêu của Hoa Kỳ”, và vì việc thúc đẩy nhanh thương vụ, sẽ là “quá kích động đối với Trung Quốc”.
VOA dẫn lời chuyên gia an ninh hàng hải Nguyễn Thế Phương, từ Úc, cho rằng, việc mua máy bay C-130 sẽ là một “động thái mang tính biểu tượng”.
“Việt Nam sẽ cố gắng khai thác nhiều lĩnh vực hợp tác an ninh, và quốc phòng hơn, giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, để nâng cấp lên một cấp độ cao hơn, có ý nghĩa hơn.”
“Máy bay C-130 sẽ là biểu tượng của mối quan hệ đang phát triển đó.”
Theo ông Phương, máy bay C-130 có thể là điểm khởi đầu, vì vẫn còn sự ngờ vực giữa 2 cựu thù về vũ khí sát thương, và thỏa thuận này sẽ không khiến Trung Quốc quá tức giận.
“Điều này có thể khá có lợi cho Việt Nam.”
“Việt Nam có thể cải thiện mối quan hệ với Hoa Kỳ, và đồng thời, chúng không thể khiến Trung Quốc tức giận, vì Việt Nam chỉ mua vũ khí không gây sát thương.”
Ông Phương cho biết thêm, mặc dù có những dấu hiệu tích cực cho thấy mối quan hệ Hà Nội – Washington đang được cải thiện, nhưng cũng có những dấu hiệu cho thấy, cảm tính chống phương Tây có thể cản trở mối quan hệ giữa 2 nước.
Còn theo ông Abuza, chính quyền Việt Nam có thể đang cố gắng thắt chặt kiểm soát, trước thềm kỷ niệm 50 năm ngày kết thúc Chiến tranh Việt Nam.
“Tháng 4 năm sau là kỷ niệm 50 năm ngày Sài Gòn sụp đổ.”
“Người Việt Nam muốn kiểm soát câu chuyện đó 100%. Có rất nhiều điều nhạy cảm”.
Ông Phương cũng chỉ ra sự náo động gần đây, xung quanh chiến dịch tấn công Fulbright, tấn công những nghệ sĩ Việt Nam bị chụp ảnh với cờ vàng khi đến Hoa Kỳ.
Ngoài ra, chuyện một học sinh trung học Việt Nam đã phải đối mặt với nạn bắt nạt trên mạng, và bị công an triệu tập, sau khi đăng bài vào tháng 9, rằng, em muốn rời khỏi đất nước và “có lẽ sẽ không bao giờ nhìn Đảng Cộng sản một cách tích cực nữa”.
Ông Phương nhận xét:
“Hiện tại, có chủ nghĩa dân tộc cực đoan ở Việt Nam. Nó chống lại các giá trị phương Tây”.
Thu Phương – thoibao.de
